پمپ دنده ای و مارپیچ چیست؟
در ابتدا مقدمه ای بر پمپ دنده ای و مارپیچ و مباحث و سوالاتی که ممکن است سوال شما نیز باشد را بررسی و پاسخ میدهیم در انتها اگر سوالی در مورد پمپ دنده ای و مارپیچ دیگ بخار بویلر صنعتی بخار دارید میتوانید در انتهای مقاله درج کنید.
کاربرد پمپ دنده ای و مارپیچ در دیگ بخار بویلر صنعتی چیست؟
پمپ دنده ای چیست؟ و چگونه عمل میکند؟
پمپ مارپیچ (اسکرو) چیست؟ و چگونه عمل میکند؟
پمپ دنده ای هلالی چیست و چگونه عمل میکند؟
کیفیت روان کاری بویلر صنعتی بخار به چه چیزی بستگی دارد؟
اقدامتی که باید در هنگام استارت پمپ خشک (پر از هوا) انجام داد؟
کاربرد پمپ دنده ای و مارپیچ در دیگ بخار بویلر صنعتی چیست؟
پمپ دنده ای و مارپیچ در دیگ بخار بویلر صنعتی معمولا برای پمپاژ سوخت و روان کارها استفاده میشوند. (جهت اطلاع از روانکاری بویلر صنعتی بخار کلیک کنید.) راندمان آنها برای پمپاژ سیالاتی که وسیکوزیته آنها بیشتر از آب است بیش از پمپ های دیگر است به علاوه قادر به تولید اختلاف فشارهای بالا حتی در ابعاد کوچک می باشند. از آنجایی که پمپ دنده ای و مارپیچ جابه جایی مثبت هستند سایز پمپی که در 3500rpm کار میکند کوچکتر از انواع دیگر با دور 1750rpm است. پمپ دنده ای و مارپیچ دو یا چند روتور ماشین کاری شده دارند که کاملا با هم مطابقت داشته و با گردش خود حفره متحرک ایجاد می کنند. این فضای خالی در انتهای مکش باز شده و با گردش محور آب بندی می شود تا به خروجی پمپ دنده ای و مارپیچ برسد.
مایع محورها را هم روانکاری کرده و از تماس آنها با هم جلوگیری می کند. انتهای روتورها بزرگ در نظر گرفته شده اند تا سطوح یاتاقان بزرگتر شده و نیروهای محوری را تعدیل کند. مقداری از مایع بین روتور و بدنه در خلاف جهت حرکت مورد نظر درز می کند که مقدار آن بستگی به ساختمان پمپ دنده ای و مارپیچ و میزان ساییدگی دارد. پمپ های کوچکتر معمولا یک محور یا دنده دارند که متصل به محرک خارجی است و سایر قطعات هم توسط همان حرکت می کنند. پمپ هایی که هد بیشتر تولید کرده و یا سیالات با ویسکوزیته خیلی بالا را پمپ میکنند ممکن است جعبه دنده خارجی داشته باشند تا همه محورهای داخلی را بچرخانند. با این کار مقدار نیرویی که باید در فیلم نازک مایع بین اجزای گردنده منتقل شود توسط روان کار در جعبه دنده خارجی انجام میگیرد.
پمپ دنده ای چیست؟ و چگونه کار میکند؟
یک پمپ دنده ای معمولی متشکل از دو دنده در داخل بدنه است و معمولا یکی تحریک شده و دیگری توسط آن می گردد. دندانه های دو دنده در هم چرخیده و گردش مخالف ایجاد می کند. در پمپ دنده ای مایع از جایی که دندانه ها از هم جدا هستند وارد شده و در فضاهای خالی (حفرات) بین دندانه ها و بدنه به تله افتاده و به طرف خروجی پمپ دنده ای که در آنجا دندانه ها دوباره وارد یکدیگر شده و حفرات را پر می کنند خارج می شود. کناره های دنده ها مسطح است و فقط سطوح صاف بدنه را تمیز می کنند. ظرفیت حجمی پمپ به طول دندانه ها، اندازه و سرعت گردش دنده ها بستگی دارد. برای اطلاع بیشتر در مورد پمپ دنده ای Gear pump کلیک کنید.
پمپ مارپیچ (اسکرو) چیست؟ و چگونه عمل میکند؟
در پمپ مارپیچ (اسکرو) حفرات در اثر تقاطع روتور و محفظه بین روتور و بدنه ایجاد میشود. در پمپ مارپیچ (اسکرو) دو روتور هرزگرد وجود دارد که بدون افزایش قابل توجهی در اندازه پمپ ظرفیت آن افزایش می یابد. پمپ های کوچک فقط دو روتور دارند. مایع از یک انتها وارد، حفرات را پر و در طول روتورها حرکت کرده و به خروجی می رسد.
این حرکت و اختلاف فشار ورودی و خروجی یک نیروی محوری ایجاد می کند که باید توسط یاتاقان روتور محرک و فیلم روان کار بین سطوح در تماس و یاتاقانهای روتورهای هرزگرد مهار شود. برخی سازنده گان پمپ مارپیچ (اسکرو) به منظور افزایش سطح یاتاقان، انتهای روتورها را بزرگتر در نظر میگیرند. سایر طرح ها دارای خطوط تعدیل نیروهای فشاری، بین ورودی و خروجی هستند. در طرح دیگر سیال از دو انتها وارد و از وسط تخلیه می شود تا تعادل فشار هیدرولیکی در پمپ مارپیچ (اسکرو) حفظ شود. برای اطلاع بیشتر در مورد پمپ مارپیچ (اسکرو) screw pump کلیک کنید.
پمپ دنده ای هلالی چیست و چگونه عمل میکند؟
پمپ دنده ای هلالی مایع را بین دنده ها و قطعه هلالی شکل بدنه به تله می اندازد. مجاری ورودی و خروجی در هر کدام از پمپ دنده ای هلالی میتوانند پمپاژ را در هر دو جهت انجام دهند. ظرفیت طراحی پمپ دنده ای هلالی را میتوان توسط محاسبه مساحت فضای بین بدنه و مسیر دندانه ها و ضرب آن در شعاع در مرکز دندانه، درصد گردش که مایع به تله افتاده و rpm ضرب در 2 تعیین نمود. ظرفیت واقعی همیشه کمتر است چون مقداری از مایع برای انجام روانکاری در داخل پمپ باقی می ماند. در بسیاری از این پمپ ها فضای بین بدنه و انتهای دنده ها برای تناسب با سیالات با ویسکوزیته مختلف قابل تنظیم است.
کیفیت روان کاری بویلر صنعتی بخار به چه چیزی بستگی دارد؟
کیفیت روان کاری داخلی به اختلاف فشار و سرعت پمپ دنده ای و مارپیچ بستگی دارد. اگر سیال خیلی ویسکوز باشد فیلم مایع قوی تری بین قطعات فلزی حفظ می شود تا آنها را روان کار می کند. با کاهش ویسکوزیته، فیلم نازک تر شده و حتی شاید نتواند از سایش قطعات جلوگیری کند. اختلاف فشار بین فضاهای خالی مجاور، سیال را می راند. اگر اختلاف فشارها کمتر از مقدار طراحی باشد شاید نیروی کافی برای روان کاری تولید نشود. اگر سرعت پمپ دنده ای و مارپیچ خیلی پایین باشد باز هم ممکن است روان کاری انجام نشود پس باید فاکتورهای دیگری هم، مثل ویسکوزیته، در روان کاری سهیم شوند.
عملکرد پمپ دنده ای و مارپیچ در پمپاژ سوخت دیگ بخار
پمپی که برای پمپاژ نفت کوره سنگین استفاده می شود نمی تواند به طور مناسب سوخت سبک را هم پمپاژ کند و حتی ممکن است خراب شود. برخی عقیده دارند پمپ های سوخت سنگین توسط خاکستر و رسوبات سوخت خورده می شوند و فاصله بین روتور و بدنه افزایش می یابد. اما حقیقت مساله این است که طراحی و سرعت پمپ دنده ای و مارپیچ برای سوخت سنگین است و با سوخت سبک کارآیی خوبی ندارد. هر چه ویسکوزیته کم باشد سرعت پمپ دنده ای و مارپیچ باید بیشتر شود.
پمپ دنده ای و مارپیچ اصلا برای پمپاژ سیالات قابل تراکم مناسب نیستند. پمپ سوخت دیگ بخار به راحتی ممکن است توسط هوا در جایی که حجم کافی هوا یا بخار وجود دارد در ورودی و خروجی با باز و بسته شدن فضاهای خالی منقبض و منبسط شده و با ایجاد انسداد از جریان سیال جلوگیری کند. هوا هم درست مثل نفت به عقب برمی گردد. تولید سرو صدای زیاد وقتی هوا یا بخار در داخل آن به تله می افتد غیرعادی نیست چون روان کاری انجام نشده و حباب هم تولید میشود. استفاده از تله بخار در پمپ دنده ای و مارپیچ از عدم روان کاری و از بین رفتن قطعات سایشی و خرابی پمپ دنده ای و مارپیچ جلوگیری می کند. همچنین باید آنها را ونت نمود تا جلوی ورود سیال را در ناحیه مکش نگیرد.
اقدامتی که باید در هنگام استارت پمپ خشک (پر از هوا) انجام داد؟
در هنگام استارت پمپ خشک (پر از هوا) باید حتما فیلم روان کار وجود داشته باشد. باید از وجود مقداری سوخت در لوله ها مطمئن شوید تا به درون پمپ دنده ای و مارپیچ کشیده شده و از سایش ممانعت کند. سوخت، یک فیلم آب بندی هم هست که در به تله انداختن هوا در حفرات و بیرون راندن آن کمک می کند. بهترین کار، پر کردن صافی مکش با سیال، خاموش کردن در فواصل زمانی مرتب و تکرار فرآیند تا زمانی است که تمام هوا یا بخار تخلیه شود. در این صورت پمپ دنده ای و مارپیچ کار خواهد کرد.
